Altijd paraat op straat: Zonefocus bij straatfotografie

Een van de vaakst gestelde vragen op mijn workshop straatfotografie is “hoe krijg ik mijn foto’s zo scherp”. Met straatfotografie gebeurt alles zo snel, dat zelfs het autofocus systeem van veel camera’s niet snel en accuraat genoeg zijn. Een techniek die ik 85% op straat gebruik is zone focus. Ik ga jullie uitleggen wat zone focus is, hoe je het kan gebruiken en op welke manier je je camera kan instellen op zone focus.

Een andere term voor zone focus is ook wel pre-focus. Zone focus werkt op het principe dat het (bewegend) hoofdonderwerp, die je scherp op de foto wil weergeven, een punt passeert (of in een zone komt) waarop je vooraf hebt scherpgesteld. Als je op dat moment op de ontspanknop druk is het hoofdonderwerp helemaal scherp.

Het gedeelte in je foto waar we van vinden dat het scherp is, wordt het scherptediepte gebied genoemd, dit gebied is dan ‘In focus’. Voor je scherpstelpunt heb je altijd minder scherptediepte dan achter je scherpstelpunt. De verhouding van deze scherptediepte is ruwweg 1/3 – 2/3. Dit betekent dat je áchter je scherpstelpunt méér scherpte in meters hebt dan vóór je scherpstelpunt. Wil je veel scherptediepte in je foto hebben, dan is het punt waar je gaat scherpstellen dus van groot belang.

Bij het begrip scherptediepte en gebruik van zone-focus zijn een paar wetmatigheden die je vooraf moet weten:

• Hoe lager je brandpunt (meer groothoek) des te groter zal je scherptediepte gebied zijn. Bij een telelens (vanaf 100mm) zul je dan ook een redelijk klein scherptediepte gebied hebben;
• Een kleine diafragma opening (hoog diafragma getal, bv. F11 of F16) geeft meer scherptediepte dan een grote diafragma opening (F2.8 of F4);
• Hoe kleiner de sensor in je camera des te groter zal je scherptediepte gebied zijn. Crop-sensor camera’s creëren dus een grotere scherptediepte dan full frame camera’s.

Zoals eerder aangegeven fotografeer ik op straat met meest met mijn camera ingesteld op zone focus. Ik fotografeer met een 24mm objectief, gebruik een diafragma van F5.6 tot F11 en mijn sluitertijd is minimaal 1/500s. Op deze manier ben ik helemaal gereed op op situaties op straat te reageren. Zo ook tijdens de laatste workshop in Utrecht. In mijn ooghoek links zag ik een skater mijn kant op komen. Ik zakte iets door mijn knieën en wachtte totdat dat skateboarder in mijn zone zou zijn (zie foto 1 met dank aan Maria Willems). Dankzij mijn zone focus instelling was ik in staat op de situatie te reageren en een foto te maken (zie foto 2).

Zone focus is niet alleen te gebruiken op straat maar bijvoorbeeld ook bij sportfotografie of bruidsfotografie of kinderfotografie. Wil jij weten hoe je je camera instelt op zone focus? Benieuwd naar de mogelijkheden die deze techniek jou kan bieden? Zone focus is een vast onderdeel in mijn workshop “Straatfotografie”.

Tijdens de workshop leg ik stap voor stap zone focus uit en oefenen we deze techniek uitgebreid met leuke en uitdagende oefeningen. De eerst volgende workshops zijn 25 juli 2020 in Amsterdam of 22 augustus in Utrecht, inclusief een online voor-en nabespreking. Tickets en info via https://digidiaal.nl/workshops/straatfotografie/.

Happy shooting! Jurgen Onland